BBC donosi (https://www.bbc.com/news/science-environment-67473829), jak bardzo wzrosły wskaźniki wyszukiwania haseł „climate anxiety” i „eco-anxiety”, czemu odpowiadają polskie terminy „lęk klimatyczny” i „lęk ekologiczny”. Jak tłumaczy BBC, pierwsze pojęcie ma węższe znaczenie i wiąże się ze świadomością zmian klimatycznych, a drugie jest ogólniejsze i związane ze świadomością środowiskowych zagrożeń zdrowotnych, w tym zanieczyszczeń i utraty bioróżnorodności.
Wykres obrazuje wysokie wskaźniki wyszukiwań haseł związanych z lękiem klimatycznym z ostatnich pięciu lat – im ciemniej, tym więcej. Obszary o niskiej liczbie wyszukiwań pomija.
Obserwuje się duży wzrost zapytań związanych z lękiem klimatycznym – np. zestawienie pierwszych 10 miesięcy 2017 r. i 2023 r. dla angielskiego terminu „climate anxiety” pokazuje wzrost dwudziestosiedmiokrotny. W tym samym zestawieniu czasowym zapytania po portugalsku występują 73 razy częściej, po chińsku 8,5 raza, a po arabsku 5 razy.
Przeklejam też przetłumaczony przez dr. Google’a i odrobinę przez nas zredagowany fragment dotyczący lęku klimatycznego i kobiet:
Google nie opublikowało danych na temat płci osób wyszukujących zapytania związane z „lękiem klimatycznym”, ale badania wskazują, że kobiety są podatniejsze na lęk klimatyczny niż mężczyźni.
Wyniki badania z 2023 r. opublikowanego w czasopiśmie naukowym „Sustainability” wykazały na przykład, że respondentki na całym świecie zgłaszały „większy poziom obaw i negatywnych emocji” dotyczących zmian klimatu. Z drugiej strony respondenci płci męskiej byli „bardziej optymistyczni i wyrażali większą wiarę w rząd”.
Badanie opierało się na ankiecie internetowej przeprowadzonej w 2021 r. wśród 10 000 osób w wieku od 16 do 25 lat w 10 krajach.
Analiza ponad 44 000 respondentów z Europejskiego Badania Społecznego z 2019 r. wykazała również, że kobiety zgłaszały większe obawy dotyczące zmian klimatu niż mężczyźni.
Profesor Susan Clayton, która była współautorką badania Sustainability, proponuje kilka wyjaśnień tego zjawiska. Mówi, że jednym z powodów, dla których kobiety stale zgłaszają wyższy poziom obaw, jest to, że są bardziej otwarte na rozmowę o emocjach.
„Kobiety są generalnie bardziej chętne i mogą być w stanie rozpoznać własną reakcję emocjonalną [na zmianę klimatu]. Wydaje się więc, że myślą o swoich emocjach i są bardziej chętne, aby o nich mówić, w porównaniu do ogółu mężczyzn.” — mówi.
Twierdzi jednak również, że niektóre kobiety mogą bardziej martwić się zmianą klimatu, ponieważ są bardziej narażone niż mężczyźni na doświadczanie skutków zmian klimatu w realnym życiu.
„Po ekstremalnych zjawiskach pogodowych często obserwuje się wzrost przemocy domowej, a gdy ludzie są przymusowo przesiedlani z powodu zmiany klimatu, wystawia to kobiety na zagrożenie przemocą seksualną lub handlem ludźmi.” — mówi.
„Ponadto kobiety są często fizjologicznie podatne na zmianę klimatu. Na przykład wysokie temperatury i zanieczyszczenie powietrza mogą mieć wpływ na przebieg ciąży, a sposób, w jaki ciąża wpływa na ciało kobiety, może utrudnić jej ucieczkę przed ekstremalnymi warunkami klimatycznymi”.
Istnieją pewne badania, według których kobiety są bardziej narażone na śmierć w katastrofach związanych ze zmianą klimatu niż mężczyźni.
Na przykład badanie dotyczące cyklonów w Bangladeszu w latach 1983–2009 wskazuje, że kobietom częściej grozi śmierć w porównaniu z ogólną populacją dorosłych.
Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu (IPCC) twierdzi, że prawdopodobnie ludzie przyczynili się do wzrostu intensywności niektórych cyklonów.
Profesor Clayton twierdzi, że nierówności ze względu na płeć oznaczają, że niektóre kobiety w biedniejszych krajach mogą nie mieć dostępu do informacji na temat zmian klimatu.
Rzadziej mogą podróżować w bezpieczne miejsce i mogą mieć obowiązki opiekuńcze, co oznacza, że bezpieczeństwo innych jest dla nich ważniejsze niż ich własne.
Pośrednie i długoterminowe skutki zmiany klimatu mogą być również szkodliwe dla dobrostanu kobiet i dziewcząt.
„Niektóre badania wykazały, że dziewczęta wychodzą za mąż wcześniej, gdy rodzina zmaga się z problemami ekonomicznymi związanymi ze zmieniającymi się warunkami zmiany klimatu. Na przykład rolnictwo może być zagrożone przez susze lub powodzie, więc ze względu na ograniczenia ekonomiczne rodziny chcą wydać swoje córki za mąż, aby nie musiały same ich karmić.” — dodaje profesor Clayton.